Categorie Assertiviteit

Als we het over assertiviteit hebben, denken we vaak aan opkomen voor je persoonlijke belangen en het uitdrukken van je gevoelens en gedachten op een gepaste manier. Het is erg belangrijk om respect te hebben, respect voor je eigen belangen, maar ook respect voor de belangen van anderen. Aan de voet van assertiviteit ligt het doen en zeggen van wat je denkt, voelt en wilt op basis van respect. Het is voor veel mensen moeilijk om een balans te vinden tussen opkomen voor jezelf met respect voor de ander. In het boek: ‘Als ik nee zeg, voel ik me schuldig’ beschrijven Mimi Smith & Manuel Smith 10 assertieve grondrechten, die je kunnen helpen bij het maken van je eigen afwegingen en beslissingen.

• Allereerst moet je niet vergeten dat je het recht hebt om ‘nee’ te zeggen

• Je hebt het recht om geen excuses of verklaring van je gedrag te geven

• Je kunt zelf bepalen of je een oplossing moet zoeken voor iemand anders problemen.

• Om met iemand om te gaan is het niet per se nodig dat anderen je aardig vinden

• Je kunt fouten maken, waar je zelf verantwoordelijkheid voor draagt.

• Je kunt van mening veranderen wanneer jij dat wilt.

• Je hebt het recht om je eigen behoeften en wensen te uiten

• Je hebt het recht om onlogisch te zijn wanneer je beslissingen neemt

• Het is niet verplicht o je iets aan te trekken van wat anderen over jou denken

• Je kunt zelf beslissen in welke situaties je assertief wilt zijn.

Wat denk jij van de assertieve grondrechten van Smith & Smith? Schrijf je reactie hieronder…

Assertiviteit Iedereen heeft minder leuke dingen meegemaakt in zijn of haar verleden. Vaak heb je dit bewust achter je gelaten, maar draag je het onbewust nog met je mee. De voorbeelden zijn talrijk;  je vindt het erg moeilijk om ‘nee’ te zeggen als je werkgever je extra werk geeft, je vindt het lastig om aan je partner te vertellen dat bepaalde acties van hem of haar je kwetsen et cetera. Als je het moeilijk vindt om jezelf uit te spreken of voor jezelf op te komen, heb je waarschijnlijk een assertiviteitsprobleem. Bij een Assertiviteitstraining leer je waar in je jeugd dit probleem is ontstaan en vervolgens leer je het los te laten.

Misschien heb je de neiging om te zeggen; ‘zo ben ik nu eenmaal’ omdat je bang bent om je problemen aan te pakken. Maar het is helemaal niet nodig voor jou om zo te leven. Na een assertiviteitstraining zul je merken dat je gewoon in staat bent om ‘nee’ tegen iemand te zeggen en duidelijk je grenzen aan te geven, zonder dat er problemen ontstaan. En dat is het nut van een assertiviteitstraining, als je assertief in het leven staat, zal je leven een stuk makkelijker en lichter zijn.

Mensen die subassertief zijn, zijn mensen die zich makkelijk door andere mensen laten commanderen en zullen vaak doen wat andere mensen zeggen. Subassertieve mensen laten zich ook makkelijk de mond snoeren.
Voor vele betrokkene lijken deze personen vaak erg gemakkelijk, zo vermijden subassertieve mensen vaak conflicten waardoor mensen in hun omgeving (zoals collega’s) snel hun zin krijgen. Op de werkvloer zien we vaak dat subassertieve personen het werk van anderen over neemt en opvallend is dat ze juist niet opvallend zijn en niemand in de weg lopen. Dit kan op de lange termijn echter tot verschillende problemen leiden. Doordat ze veel mensen voor anderen doen, krijgen ze vaak hun werk niet op tijd af, en doordat ze alles te snel willen doen worden er vaak veel fouten gemaakt. Ook omdat subassertieve mensen vaak alles exact willen uitvoeren zoals hen gezegd wordt, komen er vaak problemen omdat een opdracht verkeerd geformuleerd werd. Het gebeurd regelmatig dat problemen te laat geconstateerd worden en mensen ineens onverwachts ontslag nemen zonder ooit maar iets van ontevredenheid aan gegeven te hebben.
Voor vele managers en leidinggevenden is dit een goede reden om hun werknemers op assertiviteitstraining te sturen.
Enkele voorbeelden van subassertief gedrag zijn: snel toegeven, geen kritiek durven te geven, onenigheid vermijden, moeilijk complimenten ontvangen en zich stilhouden.

Zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen Er zijn heel veel mensen die het moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen en deze zouden dan ook graag wat assertiever zijn. Gelukkig is iedereen verschillend van karakter maar natuurlijk is niet iedereen hier tevreden mee. Als het niet in je zit om jezelf assertief op te stellen kun je dit gelukkig leren en zo stapsgewijs bij je gewenste situatie komen. Dit vergt alleen wel heel wat doorzettingsvermogen.

Kinderen hebben vaak geen moeite met het vertonen van assertief gedrag, vaak is het ‘ikke, ikke, ikke’. Zonder enige schaamte vragen ze wat ze willen hebben en kunnen urenlang doorgaan met zeuren tot ze krijgen wat ze willen.  Naarmate je ouder wordt veranderd dit en leer je rekening te houden met je medemens, soms wordt vergeten dat zij zelf ook nog een eigen wil hebben. Als  volwassenen iets aan iemand vragen waarop nee wordt geantwoord wordt de zaak vaak meteen afgedaan. Een heel verschil dus met de kinderen van jonge leeftijd.

Vaak helpt het toch om wat doorzettingsvermogen toont en niet na het eerste negatieve antwoord opgeeft. Zo kun je soms dingen bereiken die je heel graag wilt. Een afwijzing hoeft niet het einde te betekenen maar kan slechts een klein hobbeltje zijn bij het bereiken van je doel, je dient dan natuurlijk wel actie te ondernemen.

Vaak heb je hulp van anderen nodig of ben je van een ander afhankelijk. Vaak is dit vooral zo op werkvlak. Je wilt iets gedaan krijgen van je collega’s of iets aankaarten bij je baas. Indien je iets wilt zal je het natuurlijk eerst moeten vragen. Dit eerste obstakel is voor veel mensen al een probleem. Ze denken zichzelf wel te kunnen redden of vinden het zo vervelend iets aan een ander te moeten vragen dat ze als snel zullen denken: ‘laat maar’. Je moet dus actie ondernemen, niemand zal jouw gedachten zomaar kunnen lezen dus jij dient dan een eerste stap te zetten. Geef hierbij duidelijk aan wat het voor jou betekend maar laat ook merken dat het voor die ander misschien ook voordelen oplevert. Misschien wil je wel een werk gerelateerde cursus volgen, dan dien je je baas ervan te overtuigen dat dit goed is voor het bedrijf en wat jij er persoonlijk aan zult hebben. Stel een doel vast en probeer de weg hiernaartoe goed te beschrijven. Probeer dit op een rustige manier te verwoorden en denk hier van tevoren goed over na. Oefen weliswaar het gesprek in je hoofd.

Andersom dien je natuurlijk ook te werken aan je eigen assertiviteit met betrekking tot vragen van anderen. Zeg ‘nee’ als je iets niet wilt en kom voor jezelf op als je het ergens niet mee eens bent. Geloof in jezelf, als jij het zelf niet doet zal niemand voor jou opkomen. Hoe iemand jou ziet is niet alleen het beeld wat een ander persoon heeft maar wat je er zelf van maakt. Als mensen weten dat ze makkelijk over je heen kunnen lopen zullen ze sneller iets vragen. Indien je duidelijk aangeeft bepaalde dingen niet te willen of kunnen zullen ze eerder bepaalde zaken zelf oplossen of aan iemand anders vragen.

Veel mensen vinden het moeilijk om op te komen voor zichzelf. Ze willen geen confrontatie en al helemaal niemand tegen de schenen schoppen. Ook afwijzing is een belangrijke factor om altijd maar te doen wat een ander vraagt of beslist. Sommigen willen graag een allemansvriend zijn en afwijzing kan er voor zorgen dat het zelfvertrouwen een flinke deuk krijgt.

Allereerst is het belangrijk om goed het verschil te begrijpen tussen assertief en agressief. Assertiviteit betekent niet dat je van jezelf af moet bijten en mensen af moet leren blaffen, maar dat je leert op te komen voor jezelf en je eigen belangen, zonder agressief te worden. Veel mensen met assertiviteitsproblemen zijn bang om voor zichzelf op te komen omdat ze denken dat er dan een conflictsituatie of ruzie ontstaat. Bij een Assertiviteitstraining leer je voor jezelf op te komen, zonder dat je de relatie met iemand verstoort of in een conflictsituatie terecht komt.

Maar wanneer heb je nou een assertiviteitstraining nodig? Als je het idee hebt dat iedereen altijd over je heen loopt, mensen jouw mening niet (willen) horen of je niet weet hoe je jouw standpunten duidelijk moet maken, is het een goed idee om een assertiviteitstraining te volgen. Behalve als je heel tevreden bent met deze slachtofferrol, dan heb je geen assertiviteitstraining nodig. De belangrijkste voorwaarde is dus dat je jezelf aan wilt en durft te pakken. Assertiviteitsproblemen ontstaan door oude bagage uit je verleden die je meesleept en bij een assertiviteitstraining leer je dit los te laten, waardoor je leven een stuk lichter en makkelijker wordt.

Natuurlijk vereist een goed leiderschap een assertief persoon. Vaak wordt het gedrag van een leider ook wel gezien als agressief of juist als passief. Het lijkt in ieder geval nooit genoeg. Een leider die over zich heen laat lopen of een leider welke niet in discussie kan gaan is niet de beste leider. Deze dient er min of meer tussenin te zitten. Men kan een Assertiviteitstraining volgen om er voor te zorgen dat men niet passief noch aggresief te werk gaat.

Een leider dient rekening te houden met de behoeften  en wensen van ondergeschikten maar daarentegen ook eigen doelen na te streven.  Iemand die te agressief is behartigd vooral zijn eigen belangen en degenen die passief zijn die van anderen. De gulden middenweg is het beste. Waarschijnlijk heeft iedereen zich wel eens in één van de twee situaties bevonden, beiden pakken vaak niet goed uit.

Goede leiders zijn zich sterk bewust van wat er voor hen écht toe doet. Als deze dat niet is kan deze ook niet verwachten dat anderen wel weten wat het doel is. Een leider dient dus duidelijkheid te verschaffen maar dient hier ook niet in door te slaan. Vergeet deze doelen niet anders verliezen anderen deze ook. Daarnaast is het gebruik van goede communicatieve vaardigheden erg belangrijk, je dient in dialoog te kunnen gaan met collega’s. Met ruzie schiet niemand iets op maar een leidinggevende die snel over zich heen laat lopen al helemaal niet. Duidelijk aangeven wat belangrijk is en dit onderbouwen met argumenten is de voornaamste aanpak. Luisteren naar de ander is een speerpunt.

Hyves Het bezoeken van social netwerksites maken de jongeren niet alleen socialer, het geeft ook hun zelfvertrouwen een kick. Jongeren zijn online vooral erg complimenteus en positieve reacties worden maar al te graag ontvangen.

Dit is gebleken uit onderzoek van Nunke de Waard aan de Universiteit van Amsterdam.  Zij deed onderzoek naar de invloed van Sociale netwerksites op het zelfvertrouwen van jongeren. Grootste  resultaat was dus dat een account op dergelijke netwerksites jongeren meer zelfvertrouwen krijger en assertiever zijn.

Het onderzoek ‘See me, Comment me, Befriend Me: Online!’ werd gehouden onder 653 jongeren in de leeftijd van 12 tot 19 jaar. Zij werden ondervraagd over de invloed van de Website Hyves op hun zelfvertrouwen en welzijn. Jongeren gaven aan dat er wel degelijk invloed is en dat deze van goede aard is. Ongeveer 94,9 % heeft aangegeven dat zij altijd positieve reacties ontvangen op hun profiel.

De positieve reacties die worden gegeven op foto’s, statusupdates of andere interacties zorgen dus voor meer zelfvertrouwen. Om steeds dat zelfvertrouwen te vergroten wordt onder de jongeren geprobeerd hun presentatie steeds beter te maken om weer meer positiviteit te ontlokken. Dit is een wisselwerking want wie zelf positief beoordeeld wordt doet dat bij anderen ook.

Klachten Uit een onderzoek van Eurobarometers is gebleken dat het consumentenbewustzijn en de vaardigheden van de consument ‘zorgwekkend laag’ zijn. Iets minder dan de helft van de ondervraagde consumenten voelt zich niet zekere, deskundig en beschermd als consument.

Het onderzoek werd in 2010 uitgevoerd in 29 landen onder 56.471 consumenten. Hiermee werd de mondigheid, consumentenvaardigheden, bewustzijn en assertiviteit van de consumenten gemeten. De mondigheid onder de consument bleek zeer laag, als ze klachten hadden meldden ze die wel maar ondernamen daarna geen actie meer.

Hoewel de resultaten niet echt positief te noemen zijn, gaan de onderzoekers er vanuit  dat het moet lukken om de consumenten mondiger te maken. Een assertiviteitstraining zou een wezenlijk verschil kunnen maken. Ook internet en andere media spelen daarbij een grote rol omdat daar producten en diensten met elkaar worden vergeleken en omdat de media rechtstreeks de consument bereikt. Veel consumenten bleken vatbaar voor fraude, oplichterij en verkoop onder druk. Consumenten weten vaak niet dat zij op een beslissing of aankoop terug kunnen komen en ondervinden daar de nadelen van. Nadeel voor eerlijke bedrijven is dat ook zij hierdoor geschaad kunnen worden.

Creche Jonge kinderen die naar de crèche gaan zijn vaak wat slimmer, socialer en assertiever dan kinderen die meer thuis blijven. De interactie met andere kinderen zorgt voor meer sociale vaardigheden en dit leidt tot deze eigenschappen.

Een ouder die veel moeite heeft met het brengen van het kind naar de crèche mag dus zijn geweten sussen met het idee dat dit alleen maar goed voor de ontwikkeling van het kind is. Ontwikkelingspsycholoog Elly Singer bestudeerde jarenlang het gedrag van jonge kinderen. Crèchekinderen leren veel van de andere kindjes, ze imiteren elkaar en dagen elkaar uit nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.

Uit de resultaten kwam naar voren dat crèchekinderen ingewikkeldere torens bouwden, meer rollenspellen speelden en op deze manier net een stapje voor liggen op de kinderen die thuis blijven. Ze zijn vaak motorisch meer ontwikkeld, ze zijn assertiever en reageren sociaal intelligenter op problemen. Ze leren omgaan met leeftijdgenootjes maar ook met kinderen van andere leeftijden. Vooral op latere leeftijd zullen zij zich assertiever opstellen maar ook op de crèche dienen zij voor zichzelf op te komen.

Assertief zijn in het dagelijks leven op het werk en buiten werk kan vaak vele wegen openen. Hieronder vind je enkele competenties en vaardigheden die je assertiviteit kunnen bevorderen.

Inlevingsvermogen: als je je goed in een ander kunt verplaatsen je je assertiviteit bevorderen. Probeer er achter te komen waarom iemand op een bepaalde manier reageert op een bepaalde situatie.

Assertiviteit en luisteren Luisteren: als je goed met een ander rekening wilt houden begint dat met goed luisteren naar een ander.

Hanteren van stress: het hanteren van stress en assertiviteit is vaak een samenhangende kwestie. Als iemand heel erg gestrest is, is het moeilijk assertief te zijn, maar iemand die niet assertief is komt vaak in allerlei stresserende situaties terecht.

Empathie: empathie helpt je om iemand anders die minder assertief is te kunnen helpen, accepteren en begrijpen.

Conflicten hanteren: iemand met een goed niveau van assertiviteit durft het conflict aan te gaan. De beste situatie is als je een gesprek erover aangaat, zodat problemen opgelost kunnen worden.

Zelfvertrouwen: om assertief te zijn is het erg belangrijk in jezelf te geloven en ook waarde te hechten aan jouw belang en je gevoelens. Vind je jezelf niet belangrijk, hoe kun je dan van een ander verwachten dat ze dat wel doen? Hierbij moet je wel proberen een bepaalde balans te vinden, want heb je een te groot zelfvertrouwen dan kunnen anderen daardoor geïntimideerd worden.